Vraag iemand wat je écht moet doen op Madeira, en negen van de tien keer hoor je hetzelfde antwoord: een levada-wandeling. De smalle irrigatiekanalen zijn niet alleen belangrijk voor de landbouw van het eiland, maar vormen tegenwoordig ook een gigantisch netwerk van wandelroutes.
In dit blog nemen we je mee langs alles wat je moet weten over de levada Madeira: van de geschiedenis en cultuur tot de mooiste wandelroutes, praktische tips en de beste tijd van het jaar.
- Wat is een levada eigenlijk?
- Een stukje geschiedenis over de levada op Madeira
- Waarom een levada Madeira wandelen?
- De bekendste levada’s van Madeira
- Minder bekende levada’s
- Praktische tips voor een levada Madeira
- Beste tijd van het jaar voor de levada wandeling op Madeira
- Veelgestelde vragen over levada Madeira
- Conclusie
Wat is een levada eigenlijk?
Een levada is een smal irrigatiekanaal dat water vervoert van de natte, regenrijke noordkant van Madeira naar de drogere zuidkant, waar steden en landbouwgrond liggen. De eerste levada’s werden al in de 16e eeuw aangelegd en vandaag de dag bestrijkt het netwerk ruim 2000 kilometer (!).
Langs die kanalen ligt een onderhoudspad. Ooit bedoeld voor boeren en arbeiders, maar inmiddels dé wandelpaden van Madeira. Het water kabbelt naast je, de natuur verandert elk kwartier, en je loopt door bossen, valleien, tunnels en soms letterlijk langs steile afgronden.
Een stukje geschiedenis over de levada op Madeira
Madeira is bergachtig en ruig. Water was er genoeg, maar vooral aan de noordkant. Boeren in het zuiden hadden dus een probleem: droogte. De oplossing? Slimme kanalen die het water dwars door bergen naar de andere kant brachten.
Het werk werd eeuwenlang gedaan met pure mankracht: mannen hakten paden uit rotsen, vaak op gevaarlijke hoogtes. Geen drones, geen graafmachines, gewoon touw, hamer en heel veel zweet.
Vandaag de dag worden de levada’s nog steeds gebruikt voor irrigatie, maar ze hebben ook een nieuwe rol: die van toeristische trekpleister. De levada wandelingen op Madeira zijn echt hartstikke populair en hier staat het Portugese eiland ook echt om bekend.
Waarom een levada Madeira wandelen?
Naast dat het gewoon ontzettend mooi is, zijn er nog een paar goede redenen:
- Toegankelijk: veel levada’s zijn relatief vlak, dus ook geschikt voor beginnende wandelaars of gezinnen.
- Variatie: van korte routes door bananenplantages tot meerdaagse hikes door ruige bergen.
- Natuur: het Laurissilva-bos, watervallen, kliffen, uitzichten over zee – alles komt voorbij.
- Cultuur: je wandelt letterlijk over paden die eeuwenoud zijn en ooit essentieel waren voor de bevolking.
Kortom: als je maar één ding gaat doen op Madeira, laat het dan een levada hike zijn.
De bekendste levada’s van Madeira
Er zijn honderden routes, maar sommige springen er écht uit. Dit zijn de wandelingen die je vaak in reisgidsen tegenkomt – en met reden.
Levada das 25 Fontes (PR6)
Dit is de beroemdste van allemaal, PR6 Levada das 25 Fontes. Deze route voert je naar een vallei vol bronnen en watervallen. Ja, het is er druk, maar de natuur is ook echt heel mooi. Je loopt door bossen, langs kabbelende kanaaltjes en eindigt bij een muur vol kleine watervallen.
- Lengte: ca. 11 km (heen en terug)
- Tijd: 3–4 uur
- Niveau: gemiddeld
- Tip: Kom vroeg in de ochtend of later in de middag om de drukte zoveel mogelijk te vermijden.
Levada do Caldeirão Verde (PR9)
Levada do Caldeirão Verde is een klassieker in het noorden. Deze route voert je door het UNESCO-beschermde Laurissilva-bos. Onderweg ga je door tunnels, langs mossen en varens en eindig je bij een waterval van 100 meter.
- Lengte: ca. 13 km (heen en terug)
- Tijd: 4–5 uur
- Niveau: gemiddeld
- Tip: Zaklamp mee! De tunnels zijn pikdonker en vaak nat.
Levada do Alecrim
Levada do Alecrim is het rustige zusje van de 25 Fontes. Veel minder druk, maar minstens zo mooi. De route eindigt bij de Lagoa Dona Beja, een idyllisch bergmeer waar je je voeten kunt afkoelen.
- Lengte: ca. 7 km
- Tijd: 2–3 uur
- Niveau: makkelijk
- Tip: Perfect als je met kinderen of een kortere dagwandeling zoekt.
Levada do Rei
Deze levada slingert door een groen decor dat zo uit een filmdecor lijkt te komen. Denk aan varens groter dan jij, vochtige lucht en mossen die alles bedekken. Midden door de natuur, vaak is het hier ook wat rustiger en het is zó mooi!
- Lengte: ca. 10 km (heen en terug)
- Tijd: 3 uur
- Niveau: makkelijk tot gemiddeld
- Tip: Bij mist wordt het extra magisch, maar neem wel een regenjas mee.
Levada dos Maroços (de Mimosa-wandeling)
Levada dos Maroços is een korte, ontspannen wandeling vlak bij Machico. Vooral in de lente schittert deze route, omdat je letterlijk door een zee van gele mimosa-bloemen loopt.
- Lengte: ca. 6 km
- Tijd: 2 uur
- Niveau: makkelijk
- Tip: Combineer met een lunch in Machico of een duik in zee.
Minder bekende levada’s
Wil je de massa vermijden? Dan zijn er gelukkig nog genoeg minder bekende routes die minstens zo mooi zijn.
Levada do Moinho – Levada Nova
PR7 Levada do Moinho is een combinatie van twee levada’s in Ponta do Sol. Je wandelt door valleien, langs terrassen en zelfs door een donkere tunnel. Minder bekend dan de 25 Fontes, maar veel rustiger.
Levada da Serra do Faial
Deze levada is een relaxte wandelroute in de buurt van Camacha, het zuidoosten van Madeira. Je loopt hier vooral langs landbouwvelden en bossen. Niet mega spectaculair, wel heerlijk rustig.
Levada da Rocha Vermelha
Deze levada hike is een uitdagende route op Madeira die minder bekend is onder toeristen. Lang, soms steil en een tikje avontuurlijk, maar met uitzichten die je belonen.
Praktische tips voor een levada Madeira
- Goede schoenen! Hoe vaak wij wel niet mensen hebben zien wandelen op slippers of ander slecht schoeisel, het is echt onverstandig. Zorg dat je altijd goede wandelschoenen draagt!
- Madeira kent microklimaten. In Funchal kan het zonnig zijn terwijl je een uur later in de bergen in de mist loopt. Neem altijd een regenjas mee. Er zijn ook op veel punten webcams op het eiland waar je op kan kijken.
- Veel levada’s hebben tunnels. Het beste is om een goede zaklamp mee te nemen of een handig hoofdlampje. We raden je zaklamp op je telefoon af of je moet een powerbank meenemen. In geval van nood moet je altijd kunnen bellen.
- Langs de bekende levada’s vind je soms kiosken, maar bij de meeste routes niet. Neem altijd genoeg water en wat snacks mee.
- Niet alle routes zijn even goed aangegeven. Download kaarten offline via AllTrails of Maps.me.
Beste tijd van het jaar voor de levada wandeling op Madeira
Het fijne aan Madeira: je kunt hier het hele jaar wandelen. Toch zijn er verschillen:
- Lente (maart–mei): alles staat in bloei, ideaal voor bloemenliefhebbers.
- Zomer (juni–augustus): warmer en droger, populair bij vakantiegangers.
- Herfst (september–november): rustigere periode, nog steeds groen en aangenaam weer.
- Winter (december–februari): natter, maar de natuur is extra groen en watervallen zijn spectaculairder.
Veelgestelde vragen over levada Madeira
Ja, meestal wel. Sommige stukken zijn smal of langs steile hellingen, maar vaak zijn er relingen. Let wel op kinderen.
Nee, de echte PR wandelingen op Madeira zijn niet meer gratis. Daar betaal je €3 per persoon, er zijn ook een aantal gratis levada’s. Wil je meer weten? Lees dan ons blog over betalen voor wandelingen op Madeira.
Ja, vaak zijn de levada’s juist vrij vlak en het pad is ook vaak goed. Aanraders zijn korte en vlakke routes, zoals Levada dos Maroços of Levada dos Balcões.
Van een uurtje tot meer dan 6 uur. Je kunt het zo gek maken als je wilt.
Conclusie
Een reis naar Madeira is niet compleet zonder een levada-wandeling. Of je nu kiest voor de beroemde 25 Fontes, de sprookjesachtige Caldeirão Verde of een rustige route als de Mimosa-levada: een levada Madeira is altijd een belevenis.
De combinatie van natuur, cultuur en avontuur maakt deze wandelingen uniek. Dus trek je schoenen aan, pak een zaklamp en wat snacks in, en ontdek waarom een levada op Madeira niet zomaar een pad is – het is een ervaring die je nog lang bijblijft.
